Fragment historii suskiego zamku

Podczas prac renowacyjnych, które odbywały się na zamku w Suchej Beskidzkiej w l. 2017 -1018, na strychu zamkowym odnaleziono wyjątkowa tablicę. Jest ona częścią historii Zamku Suskiego oraz pokazuje jak duże znaczenie ma on dla całego naszego  regionu.

12 czerwca 1975 r. zespół zamkowo-parkowy został przejęty przez Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, w celu przystosowania go do działalności muzealnej. W planach ówczesnego dyrektora Wawelu profesora doktora habilitowanego Jerzego Szablowskiego w Zamku Suskim miało powstać muzeum wnętrz. Na pierwszym piętrze skrzydła południowego miały zostać urządzone wnętrza zabytkowe, poczynając od renesansu a kończąc na secesji. W skrzydle zachodnim w sali z kominkiem, zw. Salą Rycerską, planowano utworzyć „salę zebrań”, w której  miały być organizowane sympozja naukowe oraz imprezy o tym samym charakterze co na Wawelu: m.in. „wieczory suskie, na które składałoby się i słowo, i muzyka, i śpiew”. Jeżeli chodzi o górne piętra, zamku planowano przeznaczyć  je  na pracownie konserwatorskie, bibliotekę podręczną i pracownie naukowe, tworząc tym samym ośrodek badawczy w zamku. Na parterze skrzydła południowego profesor  Szablowski chciał pozostawić muzeum, już wcześniej organizowane przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Suskiej, jednocześnie je rozbudowując. W tej części miała być ukazana historia zamku i regionu, a także sztuka ludowa. „Chcielibyśmy, ażeby ten zamek promieniował na cały region” – mówił ówcześnie w materiale telewizyjnym dyrektor Wawelu, Jerzy Szablowski.

Niestety, pomimo wielkich nakładów finansowych, remont został przerwany już w 1984 r., a słabo zabezpieczone i w żaden sposób nieużytkowane budynki zaczęły popadać w ruinę. W 1996 r. samorząd miasta Sucha Beskidzka, dostrzegając brak perspektyw na kontynuowanie remontu i pomysłów na zagospodarowanie obiektów, podjął decyzję o przejęciu na własność zespołu zamkowo-parkowego od Skarbu Państwa. Od tamtej pory Gmina Sucha Beskidzka włożyła wiele wysiłku w działania mające zatrzymać degradację zespołu zamkowo-parkowego, co pozwoliło zagospodarować go i udostępnić społeczeństwu. Dzięki temu dzisiaj wokół zamku skupia się życie kulturalne nie tylko Suchej Beskidzkiej, ale i regionu. Niestety nie rozwiązana systemowo w Polsce kwestia reprywatyzacji spowodowała, że spadkobiercy przedwojennych właścicieli, zamieszkujący poza granicami Polski, wystąpili o zwrot tego zespołu zamkowo-parkowego. Po trwającej wiele lat batalii sądowej, w 2015 r. Naczelny Sąd Administracyjny ostatecznie uznał, że zamek został bezprawnie przejęty przez państwo. W kwietniu 2016 roku Zamek dzięki staraniom Burmistrza Miasta Sucha Beskidzka - Stanisława Lichosyta został przez Gminę  wykupiony od  spadkobierców rodziny Tarnowskich. W l. 2017 – 2018 za łączną kwotę ponad 10,5 mln złotych przeprowadzona została gruntowna renowacja wszystkich zewnętrznych elementów zamku. Zakres prac obejmował całkowitą wymianę pokrycia dachowego z rynnami i elementami blacharskimi, wykonanie izolacji przeciwwodnej i przeciwwilgociowej ścian zewnętrznych, wymianę całej stolarki okiennej i drzwi zewnętrznych oraz wykonanie nowych tynków. Odrestaurowane zostały również elementy kamienne i posadzki krużganków. Rekonstrukcji poddano zewnętrzne okładziny architektoniczne z detalami w postaci sgraffita i iluzorycznych okien, którym przywrócono historyczny kształt. Zrekonstruowano także kominy i instalację odgromową. Prace budowlane obejmowały również modernizację kanalizacji deszczowej i wodno-kanalizacyjnej, uporządkowanie oraz utwardzenie dziedzińca z wykonaniem nawierzchni kamiennej oraz restaurację arkadowych mostków w parku zamkowym. Zamek został również pięknie oświetlony. Wykonana iluminacja nocą wspaniale eksponuje jego bryłę tworząc niezwykły nastrój.