2 maja DZIEŃ FLAGI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

„Barwami Rzeczypospolitej Polskiej są: biel i czerwień.

Wywodzą się one z barw herbu Królestwa Polskiego: biel to barwa godła, czyli Orła Białego, czerwień to barwa pola tarczy. Barwy narodowe mają więc pochodzenie heraldyczne.

Biel i czerwień stosowano od wczesnego średniowiecza na chorągwiach królewskich i państwowych. Wszystkie chorągwie były sporządzane według dwóch reguł – umieszczano na nich herb państwowy oraz używano wspomnianych barw.

Warto podkreślić, że czerwień od najdawniejszych czasów była zarezerwowana dla władców, rycerzy i magnaterii – karmazynowe szaty jako synonim władzy, bogactwa i dostojeństwa mogli nosić tylko ludzie uprzywilejowani. Biel była z kolei wykorzystywana w formie rozet na kapeluszach Wojska Polskiego w trakcie panowania Augusta II Mocnego. Kokardy (rozety) biało-czerwone pojawiły się za czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego, ostatniego króla Polski.

Oficjalnie biel i czerwień zostały uznane za polskie barwy narodowe w czasie powstania listopadowego. Uchwałę w tej sprawie, na wniosek posła Walentego Zwierkowskiego, podjął 7 lutego 1831 r.

Sejm Królestwa Polskiego. Zapisano w niej: „Kokardę Narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym”. Co istotne, uchwała ta odnosiła się nie do barw flagi, ale kokardy wojskowej, która określała przynależność państwową żołnierzy. Odtąd barwy te towarzyszyły Polakom w walkach o niepodległość – uczestnicy kolejnych powstań narodowych oraz patriotycznych manifestacji nosili biało-czerwone kokardy, wstążki i opaski. 1 sierpnia 1919 r., już po odzyskaniu niepodległości, Sejm Ustawodawczy RP utrzymał postanowienia z okresu powstania listopadowego i uchwalił ustawę o godłach i barwach narodowych, na mocy której biel i czerwień uznano za barwy Rzeczypospolitej Polskiej. Postanowiono wówczas, że flaga będzie składać się z dwóch podłużnych, równoległych pasów – biel u góry, czerwień na dole, w proporcjach 5:8. Postanowienia te obowiązują do dnia dzisiejszego. Czerwień flagi miała najpierw odcień karmazynowy, w 1927 r. zmieniony na jasnoczerwony (cynober). Obecnie obowiązuje odcień nieco ciemniejszy niż cynober.”

(Za „POLSKIE SYMBOLE NARODOWE”, Instytutu Pamięci Narodowej, https://ipn.gov.pl)

Materiały edukacyjne:

- Flaga Polski - 5 faktów na Dzień Flagi, https://niepodlegla.gov.pl/aktualnosci/flaga-polski-5-faktow-na-dzien-flagi/

- Flaga Polski - podręcznik użytkownika:  https://niepodlegla.gov.pl/aktualnosci/flaga-polski-podrecznik-uzytkownika/