Wigilia św. Katarzyny Aleksandryjskiej

W nocy z 24 na 25 listopada, w wigilię św. Katarzyny Aleksandryjskiej, obchodzimy katarzynki. Jest to staropolski zwyczaj, który praktykowany był przez kawalerów. W tym czasie młodzieńcy poddawani byli wróżbom, zabawom i przesądom, które dotyczyły ożenku i poszukiwania partnerki. Kawalerowie m.in. przelewali wosk przez klucz, trzymali kartki z imionami kobiet pod poduszkami, wróżyli z kubków – losowali ukryte przedmioty pod kubeczkami, które miały symbolizować ich przyszły los oraz recytowali wiersze do Świętej Katarzyny, która jest patronką kawalerów pragnących poznać pannę i w przyszłości wejść w szczęśliwy związek małżeński.

Odpowiednikiem tego zwyczaju dla panien na wydaniu były andrzejki, które z czasem ze święta przewidzianego wyłącznie dla niezamężnych dziewcząt stały się ogólną zabawą dla obojga płci.

Zwyczaj katarzynek cieszył się największą popularnością w XVIII i XIX wieku, głównie na wsiach, kiedy kończył się okres prac w polu. Dla młodych mężczyzn była to raczej okazja do spotkań i beztroskiej zabawy, gdyż w dużej mierze to do nich lub ich rodziny należała inicjatywa poszukiwania i wyboru żony (co wynikało z ówczesnej tradycji i kultury).

W zbiorach Muzeum Miejskiego znajduje się drzeworyt pt. „Św. Katarzyna” pochodząca z teki z drzeworytami „Piecątki beskidzkie” Jędrzeja Wowro.

Fot. Zbiory MMSB.