Huta w Suchej

15 października 1834 roku został spisany protokół stwierdzający powstanie zakładu hutniczego w Suchej. Protokół stwierdzał, że w odległości 30 sążni od drogi prowadzącej w kierunku Białej (w kierunku zachodnim od Suchej) stoi zakład hutniczy zbudowany z drzewa na podmurowaniu o długości 9, a szerokości 6 sążni (1 sążeń = 189,6 cm).

XIX-wieczna huta żelaza w Suchej Beskidzkiej (wówczas Suchej), od 1828 roku zwana była Kuźnicami  Suskimi, a od 1851 roku funkcjonowała jako Zakłady Górniczo-Hutnicze Aleksandra hr. Branickiego w Suchej.

Początkowo huta przerabiała rudę słowacką, a od 1835 rudę darniową z beskidzkich kopalń.

W 1836 w kuźnicach pracę rozpoczął wielki piec. W 1839 Wielopolscy wydzierżawili hutę hrabiemu Filipowi Ludwikowi de Saint Genois. Jednak, dopiero gdy właścicielem hut został hr Aleksander Branicki, zakład został zmodernizowany. Powstały wówczas nowe piece fryszerskie i emaliernia naczyń, a w 1860 roku powstał drugi wielki piec oraz kolejne piece fryszerskie. W kolejnych latach huta prężnie się rozwijała. W 1880 roku działał nowy młot parowy oraz walcownia do wyrobu stali zgrzewanej. Zakład liczył wówczas 300 pracowników.

W hucie suskiej produkowano głównie żelazo lane i w sztabach, garnki żeliwne, wyroby metalowe dla rolnictwa (m.in. blachy na lemiesze do pługów, okucia do wozów, kowadła, motyki, siekiery, sieczkarnie i młocarnie). Wyroby sprzedawano w Galicji, Czechach i Górnych Węgrzech (dzisiejszej Słowacji). W 1865 roku w suskich zakładach dokonano rekonstrukcji pękniętego serca dzwonu Zygmunt.

W latach 80. XIX wieku produkcja stawała się jednak coraz mniej opłacalna. Głównym powodem była niska jakość dostarczanego surowca oraz wysokie koszty transportu surowca i wyrobów gotowych. W 1884 roku doprowadzono do Suchej linię kolejową, co również sprawiło, że bardziej opłacalny był dowóz bardziej konkurencyjnych wyrobów hut śląskich. Huta zakończyła działalność na przestrzeni lat 1885-1890.

Do czasów współczesnych nie zachowały się żadne pozostałości budynków huty. Zachował się natomiast budynek dawnej siedziby zarządcy hut suskich przy ul. Mickiewicza 20, którego zdjęcie prezentujemy.

Fot. Domena Publiczna.