NEOLITYCZNY WIÓR SPRZED KILKU TYSIĘCY LAT ODKRYTY NA BABIEJ GÓRZE

Na konferencji „ Góry: podróże, badania, interpretację. Prof. Walery Goetel osobowość nauki i Suchej Beskidzkiej”, która odbyła się 14 kwietnia br. na Zamku Suskim w Muzeum Miejskim Suchej Beskidzkiej został poruszony temat archeologii obszarów górskich - najstarsze osadnictwo na Orawie, Podhalu i w Pieninach, który wygłosił Prof. Paweł Valde-Nowak, Dyrektor Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W trakcie trwania konferencji, na ekspozycji zaprezentowano po raz pierwszy najnowsze archeologiczne odkrycie w regionie- neolityczny wiór wykonany z piaskowca kwarcytowego. Wiór został odkryty przypadkowo na szlaku- podczas turystycznej wędrówki na szczyt Babiej Góry przez archeologa Wojciecha Mika.  Do odkrycia doszło na Przełęczy Brona na trasie czerwonego szlaku prowadzącego ze schroniska Markowe Szczawiny.  Odkryty artefakt to tzw. wiór- czyli długi i cienki odłupek o równoległych krawędziach. Służył jako narzędzie tnące, poprzez zastosowanie tzw. retuszu mógł być przekształcany w narzędzia innego typu, bardziej wyspecjalizowane. Choć zabytek kamienny na pozór nie robi wrażenia, a jego rozmiary nie są imponujące, odkrycie to jest niezwykle ważne w badaniach nad najdawniejszymi dziejami regionu. Zabytek ten jest niewątpliwym świadectwem aktywności prehistorycznego człowieka na tym terenie.

Artefakt został przekazany jesienią 2022 roku w depozyt Muzeum Miejskiego Suchej Beskidzkiej za zgodą Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i jest eksponowany na stałej wystawie archeologicznej „Najstarsze osadnictwo w dolinie Skawy”. Dla bardziej zainteresowanych odsyłamy do artykułu Wojciecha Mika na temat znaleziska, który opublikowany został na łamach czasopisma poświęconego zagadnieniom archeologii obszarów górskich: Acta Archaeologica Carpathica w tomie 57, więcej: https://www.ejournals.eu/AAC/2022/Tom-LVII/art/23152/?fbclid=IwAR3tC8KScw30BftX_bEXPKoTIzrmT-16Ap6P9c3lp-K5hAUPZo4TPw-7jxg/

W tym miejscu warto przypomnieć, że zgodnie z tym, co nakazuje Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, tego typu znaleziska- przedmioty będące zabytkami archeologicznymi odkrytymi, przypadkowo znalezionymi lub pozyskanymi w wyniku badań archeologicznych stanowią własność Skarbu Państwa. Zgodnie z obecnym prawem o każdym takim znalezisku trzeba powiadomić niezwłocznie wojewódzkiego konserwatora zabytków, a jeśli nie jest to możliwe –najbliższą placówkę muzealną, urząd gminy czy miasta.

Wiór – fot i rys. Joanna Chowaniak, pozostałe fot.: uczniowie Technikum Fotografii i Multimediów w Zespole Szkół im. W. Witosa w Suchej Beskidzkiej (Marcelina Łuczak, Kamil Olszówka oraz Paweł Tempka), Wojciech Ciomborowski.